Programma Economie en Participatie

Ontwikkeling economie en werkgelegenheid
Het Centraal Plan Bureau verwacht een vlot herstel van de Nederlandse economie in 2021 (publicatie eind maart 2021) met een groei van 2,1% (t.o.v. een krimp van 3,8% in 2020). Maar veel staat of valt met het tempo van vaccineren en het versoepelen van de maatregelen.
Voor Twente is de verwachting dat we met een beperkt banenverlies te maken hebben en in 2022 een stijgende lijn inzetten. Het Centraal Plan Bureau gaat uit van een economische groei van 3,5% in 2022.

Het einde van de coronacrisis komt steeds meer in zicht. De economische gevolgen voor bedrijven – mede door de grootschalige steunpakketten van de overheid – lijken beperkt te zullen zijn. Dat neemt niet weg dat voor sommige bedrijfstakken en individuele ondernemers de gevolgen groot kunnen zijn. De verwachting is dat na het beëindigen van de steunmaatregelen een aantal bedrijven zal besluiten te stoppen. In Almelo heeft ruim 40% van de vestigingen minimaal van 1 steunmaatregel gebruik gemaakt (Kennispunt Twente, februari 2020). De TOZO (Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers), uitstel van belastingbetaling en de TOGS (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren) zijn de meest gebruikte regelingen. De aanvragen komen vooral uit de sectoren detailhandel, horeca, evenementen en persoonlijke dienstverlening. De verwachting is dat de kern van deze sectoren deze gezondheidscrisis zullen overleven. Van belang blijft om deze bedrijven te wijzen op de reguliere ondersteuning zoals de BBZ regeling en schuldhulpverlening die uitgevoerd worden door het ROZ (Regionale Organisatie Zelfstandigen).
Een crisis is ook een katalysator voor innovaties. Vooral in de vrijetijdseconomie zien we nu al nieuwe concepten ontstaan met een mix van detailhandel en horeca. Dit vraagt van ons flexibiliteit en de bereidheid mee te denken en te faciliteren waar mogelijk.

We faciliteren de uitbreiding en vestiging van een aantal grote innovatieve bedrijven in Almelo zoals VDL Energy Systems, Kees Smit en Plegt-Vos maar ook het MKB die een belangrijke motor is van onze economie. Almelo is door haar centrale ligging, bereikbaarheid en goede bedrijvenlocaties een aantrekkelijke vestigingslocatie. Omdat de voorraad bedrijvenkavels beperkt is (bijna alle kavels op het XL Businesspark zijn vergeven en ook bedrijvenpark Twente Noord zal waarschijnlijk al dit jaar verkocht zijn) is de uitdaging hoe de bestaande bedrijven te faciliteren in hun groei (en te behouden voor Almelo/Twente) en nieuwe bedrijven een plek te bieden. Overigens is in heel Twente de vraag naar bedrijvenkavels groot en groter dan geprognosticeerd. Verduurzaming, energietransitie en digitalisering zijn belangrijke thema's in de ontwikkeling van bestaande en nieuwe bedrijventerreinen.

Naast ruimte is ook de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel steeds meer een uitdaging voor de bedrijven en zet hun (en de Almelose/Twentse) concurrentiepositie onder druk. Deze ontwikkeling wordt ook herkend in het onderzoek ‘’De Kracht van Oost 2” (in opdracht van de provincies Overijssel en Gelderland): De maakindustrie in Twente wordt mede dankzij de lokale en regionale netwerken en ondernemerschap snel kennisintensief, maar stuit op een relatief geïsoleerde ligging en in omvang stagnerende beroepsbevolking. Het kennisniveau van de beroepsbevolking in Twente neemt toe maar dit biedt het zittende bedrijfsleven onvoldoende soelaas (aanbod van werk is groter dan de vraag).
Corona is hierin ook een kans gebleken: het oosten lonkt naar diegene die het drukke westen wil ontvluchten. Hierop inspelen vraagt een aantrekkelijk woonklimaat met (nieuwbouw)huizen in het hogere segment en een levendige binnenstad. Met de uitvoering van de nieuwe woonvisie en het programma Binnenstad werken we hieraan. Almelo heeft hier een unieke propositie in Twente met Almelo Waterstad. Maar moet dat profiel nog wel verder uitbouwen. Dat kan door te investeren in nieuwe leisure concepten en arrangementen (het bevaarbaar maken van het Almelo-Nordhornkanaal). Vooral ook nu corona een versnelling betekent in het online shoppen en verminderd (fysiek) winkelaanbod. De verwachting is dat deze trend zich doorzet en dat ook het filiaalbedrijf zich meer zal terugtrekken uit de stad (zie ook Programma Binnenstad). Er moeten nieuwe belevingsconcepten bedacht worden voor bezoekers aan de binnenstad. Het bevaarbaar maken van het Almelo-Nordhornkanaal geeft een enorme boost aan de recreatieve mogelijkheden in de stad. Het verlengt de verblijfsduur van de bezoekers en verhoogt het woongenot. De Stichting Almelo Promotie speelt een belangrijke rol in het promoten van Almelo Waterstad en het aanjagen van nieuwe evenementen.
Ondanks het thuiswerken zien we de vraag naar flexibele, kleinere kantoorunits toenemen bij voorkeur vlakbij de binnenstad en het station.

Ontwikkelingen bijstand

Bovenstaande ontwikkeling (de blauwe stippellijn) voor 2021 is gebaseerd op de afgelopen 4 jaren. De gele lijn geeft onze ambitie en inzet weer: na een stijging van het bijstandsbestand in 2020 verwachten we een (lichte) daling te kunnen realiseren als gevolg van het economisch herstel en de mogelijkheid om via fysieke bijeenkomsten meer in te kunnen zetten op werkfit-trajecten en scholing. Waarbij we uitgaan van een afbouw van de lockdown maatregelen in het eerste half jaar en een beperkt effect op ons bedrijfsleven bij de afbouw van het noodpakket.

We voeren een vervolgonderzoek uit naar het verdeelmodel van de BUIG. Hiermee willen we scherp krijgen wat maakt dat de gemeente Almelo al jarenlang flink tekort komt op het BUIG budget. Op basis van de uitkomsten zal onze inzet zich vervolgens richten op (een lobby op) het aanpassen van het verdeelmodel. En wellicht op het nog effectiever uitvoeren van de Participatiewet.

Ontwikkelingen regionale arbeidsmarkt
Het Rijk investeert in een aanvullend sociaal pakket om de gevolgen van de coronacrisis op het gebied van arbeidsmarktbeleid op te vangen. In te zetten op 4 bouwstenen:

1. Intensieve ondersteuning en begeleiding naar nieuw werk
2. Scholing en ontwikkeling voor behoud van werk
3. Bestrijding van jeugdwerkloosheid
4. Aanpak van armoede en schulden

De extra middelen zijn beschikbaar gekomen voor de arbeidsmarktregio’s en voor de individuele partners om nieuwe projecten op te zetten en (baangarantie)trajecten en scholing te kunnen bekostigen.

Ontwikkelingen schulden
Er zijn nog steeds veel Almeloërs met schulden. Bovendien moet de gemeente, op basis van de wet, een grotere rol nemen. Concreet gaat het dan om het overnemen van schulden, zodat een inwoner nog maar één schuldeiser heeft. Dit alles betekent voor ons: meer verzoeken om ondersteuning voor de schuldenspecialisten; meer signalen op te pakken vanuit vroegsignalering; en meer aanvragen om bewindvoering en dus aanverwante kosten.

Ontwikkelingen regionale samenwerking
De Twente Board is opgericht om de economische ontwikkeling van Twente een extra impuls te geven waarbij de overheid vooral een ondersteunende en faciliterende rol richting het bedrijfsleven en het onderwijs moet pakken. Een belangrijk actiepunt waar Almelo een trekkersrol in wil vervullen is het opstellen van een integrale ontwikkelstrategie voor Twente als inbreng in de herziening van de POVI (de provinciale omgevingsvisie). De integrale ontwikkelstrategie voor Twente gaat over ruimte, mobiliteit, verstedelijking, leefomgeving en verhouding stad en platteland.