Programma Duurzaamheid

Het onderwerp duurzaamheid is erg actueel, zowel landelijk, regionaal als lokaal. Er zijn verschillende ontwikkelingen die van invloed zijn op het programma Duurzaamheid.

Positieve ontwikkelingen

• De nadruk in de samenleving lijkt steeds meer te liggen op wát we kunnen doen tegen/met klimaatverandering, in plaats van óf we iets moeten doen. Een ieder is zich steeds meer bewust van klimaatverandering en veel mensen zijn bereid een bijdrage te leveren. De vragen die nu leven gaan meer over de manier waarop we dit moeten aanpakken en hoe mensen zelf iets kunnen bijdragen.

• Mensen werken veel thuis. Ook na corona zal er meer vanuit huis gewerkt worden dan voor maart 2020. Hierdoor vinden minder reisbewegingen plaats en is er minder kantoorruimte nodig. Online participatie krijgt steeds meer vorm. Ook in de toekomst kan dit een mooie manier zijn om mensen te bereiken die niet naar informatieavonden komen.

• Het herstel vanuit de corona-crisis moet een duurzaam herstel zijn, zo vinden ook de Europese Commissie en onze Rijksoverheid. De combinatie van woningbouw, verduurzaming en stadsontwikkeling kan hier een grote bijdrage aan leveren. Deze drie aspecten kunnen dan ook niet los van elkaar worden gezien, maar kunnen elkaar juist versterken en bijdragen aan de leefbaarheid in onze stad. De duurzame ambities uit de Omgevingsvisie moeten we vasthouden, juist wanneer economisch herstel benodigd is.

• De opwekking van duurzame energie in Almelo gaat voortvarend. Vanuit het programma Duurzaamheid wordt volop ingezet op zon op dak, onder andere door de mogelijkheden continue onder de aandacht te brengen en bedrijven en inwoners hierbij met inhoudelijk advies te faciliteren. Het effect is dat er al 35 megawatt (ongeveer 35 hectare) aan zon op grote daken en op kleine daken 18 megawatt (ongeveer 18 hectare) gerealiseerd is in Almelo. En daarnaast levert zonnepark Aadijk 40 megawatt aan duurzame energie.

Uitdagingen en risico's

• De energietransitie is een complex vraagstuk waarbij draagvlak van inwoners essentieel is. Dit vraagt om maatwerk op inwonersniveau. Inwoners hebben de behoefte om meegenomen te worden in het gehele proces van verduurzaming. Dit is een erg intensief traject, wat vraagt om veel personele capaciteit. Om dit draagvlak te kunnen realiseren is vertrouwen in de gemeente van groot belang. Dit moet verder versterkt worden.

• Ook kunnen door de huidige omstandigheden naar aanleiding van de coronacrisis het verduurzamen van gebouwen, plaatsen van zonnepanelen en aanschaf van elektrische auto’s bij bedrijven en inwoners een iets lagere prioriteit krijgen.

• Daarnaast zijn er onzekerheden op het gebied van financiële tegemoetkomingen vanuit het Rijk en de benodigde wettelijke kaders. Er is door het Rijk nog niet tegemoet gekomen aan de voorwaarden die gemeenten via de VNG aan de uitvoering van het Klimaatakkoord hebben gesteld. Het onderzoek naar de uitvoeringskosten is gereed. Hieruit is gebleken dat de uitvoering van het Klimaatakkoord voor gemeenten een majeure opgave is. Pas in de eerste helft van 2022 komt meer duidelijkheid over hoeveel de gemeente kan verwachten. De huidige programmagelden van de gemeente Almelo zijn onvoldoende. Vooruitlopend hierop is een overbrugging noodzakelijk.

• De maximale capaciteit van het elektriciteitsnet is bereikt en moet versterkt worden, dit kost jaren. Nieuwe zonneparken of grote hoeveelheden zonnepanelen op bedrijfsdaken (de zogenaamde grootverbruik-aansluitingen) kunnen tijdelijk niet worden aangesloten. Dit geldt niet voor kleine bedrijven en huishoudens; zij kunnen nog worden aangesloten. De uitplaatsing van het hoogspanningstracé uit de stad en daarmee versterking van het elektriciteitsnet kunnen dit probleem deels oplossen, dit wordt uitgevoerd na 2023.

• Vanwege klimaatverandering krijgen we te maken met extremere weersomstandigheden, zoals hitte, droogte en wateroverlast. De risico's hiervan zijn in beeld gebracht. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om toegankelijkheid van hulpdiensten. Niet alleen de openbare ruimte, maar ook tuinen van inwoners, kunnen een rol spelen bij klimaatadaptatie.